ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ရဲ့ တရားဓမၼဆိုင္ရား အရင္းအက်ဆံုး လမ္းညႊန္ဆရာဟာ ဘုရားပဲၿဖစ္တယ္။ ဘုရားဟာ ေလာကအား လြတ္လပ္မႈကို ေဖာ္ထုတ္ေပးခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္မႈကို လိုလားၾကတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ဘုရားရဲ့ ေဖာ္ထုတ္ခ်က္ေတြကို ဆည္းကပ္ၾကရတယ္။ လြတ္လပ္မႈေဖာ္ထုတ္ခ်က္မ်ားဟာ ဆည္းကပ္သူမ်ားႏွင့္ အခ်ိန္ကာလ ေနရာေဒသႏွင့္ ေဟာေၿပာသူ လူမ်ိဳးအားၿဖင့္ အမ်ားၾကီး ၿခားခဲ့ၿပီၿဖစ္လို႔ ေဖာ္ထုတ္ခ်က္ကို နားလည္ႏိုင္ရန္ အေတာ္အတန္အထိ ၿပည့္စံုေအာင္ ေလ့လာရဖို႔ရွိတယ္။ ဘုရားသက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္က တရားၿမင္မွ သူ႔ကိုၿမင္မယ္လို႔ ေၿပာခဲ့တယ္။ ဘုရား မရွိတာၾကာၿပီၿဖစ္တဲ့ အခုအခ်ိန္မွာ တရားသိဖို႔က အခက္ၿဖစ္ေနခဲ့ၿပီ။ တရားကို မွန္းၾကည့္ၿပီး သိေနခဲ့ရၿပီ။ ဒီေတာ့ ဘုရားကိုလည္း မွန္းၾကည့္ၿပီးမွပဲ သိေနခဲ့ရၿပီ။
ဘုရားပံုမႈန္၀ါး၀ါး
ဒါေၾကာင့္ ဘုရားပံုဟာ မႈန္၀ါးၿပီး အမွားမွားအယြင္းယြင္း အခြၽတ္ခြၽတ္ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ေတြ ၿဖစ္ခဲ့ရၿပီ ၿဖစ္တယ္။ ဘုရားက ေခါင္းေပၚမွာလည္းဆံထံုးၾကီးနဲ႔။ တခ်ိဳ႔ဘုရားက်ေတာ့ ဥေသွ်ာင္ေတြ၊ စလြယ္ေတြ၊ လက္က်ပ္ေတြ၊ ခါးစီးေတြ ၀တ္ထားလို႔။ ဘုရားကိုယ္က ေရာင္ၿခည္တန္းေတြလည္း တ၀င္း၀င္း တလွ်ပ္လွ်ပ္ ထြက္ေနတယ္။ ေၿမလွ်ိဳးမိုးပ်ံေတြလည္း ဘုရားကလုပ္လို႔ရေနတယ္။ ဘုရား အရပ္အေမာင္းကလည္း ဆယ့္ရွစ္ေတာင္ ရွိတဲ့အထိၿဖစ္တယ္။ ဘုရားဟာ တန္ခိုးမၿပရဘူးဆိုတဲ့ သူခ်မွတ္တဲ့ စည္းကမ္းကို သူမလိုက္နာဘဲ တန္ခိုးၿပၿပီး နတ္ၿပည္လည္းတက္အဘိဓမၼာလည္း ေဟာခဲ့တဲ့အထိ ရွိေနၿပီ။ ဘုရားဟာ သတၱ၀ါေတြကို ခြၽတ္လႊတ္ဖို႔ရန္ ေခြးေတြ၊၀က္ေတြ၊ႏြားေတြလည္း ၿဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ သူေတာင္းစား၊ အလုပ္သမား၊ မင္း၊ အမတ္ေတြအၿဖစ္ တေၿပာင္းတၿပန္ ၿပဳလုပ္ေနသူ ၿဖစ္တယ္။ ဒီလို အစစေတြ ေပါင္းလိုက္ရင္ ဘုရားဟာ သူသိဖူးတာနဲ႔ ဆက္စပ္မရရင္ ဘာသိလို႔ ရမွာလဲ။
တရားမႈန္လို႔ဘုရားမႈန္
ဘုရားဆီမွာ လူ႔အသိနဲ႔ ဆက္စပ္မရတာေတြ ရွိေနတယ္လို႔ သိၾကတာဟာ လူေတြတရားမွာ မႈန္၀ါးရာက ၿဖစ္လာတဲ့ မႈန္၀ါးတဲ့ ဘုရားပံုေတြပဲၿဖစ္တယ္။ ဒီေန႔ေတာ့ ဒီပံုေတြက လူေတြကို လႊမ္းမိုးေနၾကၿပီ။ မႈန္၀ါး၀ါး ဘုရားပံုေတြဟာ တရားေလ့လာသူေတြကို တရားအမွန္သိဖို႔ရာ အေႏွာင့္အယွက္ေတြ ၿဖစ္ေစလိမ့္မယ္။ မႈန္၀ါ၀ါး ဘုရားရဲ့ ေဟာၾကားခ်က္ဟာ မႈန္၀ါး၀ါးတရားပဲၿဖစ္ေနမွာပဲ။ မႈန္၀ါး၀ါးတရားက လူေတြကို လြတ္လပ္ရာဆီ ဘယ္လိုသယ္မွာလဲ။
တရားေၿပာဖို႔ဘုရားမွန္လို
ဒါေၾကာင့္လူေတြလြတ္လပ္ဖို႔အတြက္ တရားကိုေၿပာရမွာ ၿဖစ္ေပမယ့္ မႈန္မႈန္၀ါး၀ါး တရားေၿပာလို႔မၿဖစ္ဘူး။ မႈန္မႈန္၀ါး၀ါး တရားမေၿပာရင္ လူေတြသိေနၾကတဲ့ မႈန္၀ါး၀ါးဘုရားက ကန္႔ကြက္လိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားမေၿပာခင္ မႈန္မႈန္၀ါး၀ါး မဟုတ္တဲ့ဘုရားကို လက္ဦး ေၿပာရမွာၿဖစ္တယ္။
ဘုရားဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရ
ဘုရားအေၾကာင္းေၿပာတဲ့အခါမွာ ဘုရားဆိုတဲ့ အေခၚကစၿပီး ေၿပာရမယ္။ ဘုရားကို ဘုရားလို႔ေခၚတာဟာ ၿမန္မာေတြက ေခၚတာပဲ။ က်န္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာေတြက ဘုရားကို ဘုရားလို႔ ဘယ္သူကမွ မေခၚၾကဘူး။ ပါဠိအဘိဓာန္မွာ လာတဲ့ ဘုရားရဲ႕ ပရိယာယ္ေတြထဲမွာ ဘုရားဆိုတာ မပါပါဘူး။ ဗမာေတြဟာ ေရွးအခါက ဘုရင္ေတြကို ဘုရားလို႔ ေခၚခဲ့ၾကတဲ့ပံု ရွိတယ္။အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေရွ့သြား ၿဖစ္သူလု႔ိ ရမွာပါ။ ဘုရင္ဟာ သူတို႔ရဲ့ ေရွ့သြားေခါင္းေဆာင္ဆိုေတာ့ ဘုရင္ကို ဘုရား ေခၚတာဟာ မသင့္ၿမတ္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဘုရားဟာ ဘုရင္ေတြရဲ့ ေရွ့သြားေခါင္းေဆာင္ပင္ၿဖစ္တာေၾကာင့္ ဘုရားကိုလည္း ဘုရားလို႔ပဲ ေခၚေတာ့တာေပါ့။
ဒီေ၀ါဟာရဟာ ဟိႏၵဴေတြဆီကရၾကတာထင္ပါတယ္။ ပုဂံေက်ာက္စာေတြထဲမွာ ဘုရားကို ဒီေန႔အသံနဲ႔ ေခၚတာ မဟုတ္ဘူး ။ ပုရွားလို႔ေခၚတယ္။ ပုရုရွက ေၿပာင္းလာတဲ့ စကား ၿဖစ္တယ္။ ပုရွဟာ ပုရိသႏွင့္ အနက္တူသဒၵါပဲ။ ပုရွက ဘုရားၿဖစ္လာတယ္။ ဘုရားလက္ထက္က ဘုရားေ၀ါဟာရ ဘုရားလက္ထက္ကေတာ့ ဘုရားကို ရဟန္းေတြက သတၳာတို႔ ဘဂ၀ါတို႔နဲ႔ ေခၚၾကပံုရွိတယ္။ သာသနာပက ပုဂိၢဳလ္ေတြကေတာ့ သမဏာေဂါတမလို႔ေခၚၾကတယ္။ ဒီေန႔ ကမၻာအႏွံ့ ႏွိင္ငံတကာကေတာ့ ဗုဒၶတို႔ သက်မုနိတို႔ ေခၚၾကတယ္လို႔ သိရတယ္။ ဘုရားဧ။ ္ဇါတ္ေတာ္အေၾကာင္းကို အက်ယ္ေရးထားတာကို ေအာက္ပါ လင့္(ခ္)မ်ားမွာ ၀င္ေရာက္ၾကည့္ ရွဳႏိုင္ပါတယ္ရွင္
အက်ဥ္းအားျဖင့္
၁။ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၇-ခု၊ ၀ါဆုိလျပည့္၊- ၾကာသာပေတးေန႔ မိုးေသာင္ယံတြင္ သီရိမာယာေဒ၀ီ မိဖုရားၾကီး၏၀မ္းၾကာတိုက္သို႔ ျမတ္ေသာ ဆင္ျဖဴေတာ္သည္ လက္ယာရစ္ျပီး ေနာင္လက္ယာနံပါးမွ၀င္ေရာင္ျပီး အိမ္မက္ျမင္ေတာ္မူ ရ်္ အေလာင္းေတာ္သိဒၵတၳမင္းသား ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူသည္။
၂။ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔တြင္ နီေပါနဳိင္ငံ၊ လုမၺိနီဥယ်ာဥ္ (ကပိလ၀တ္ျပည္ႏွင္႔ ေဒ၀ဒဟျပည္ အၾကား) အင္ၾကင္ေတာတြင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူသည္။
၃။ မဟာသကၠရာဇ္ ၉၇-ခု၊၀ါဆုိလျပည့္ တနလၤာေန႔တြင္ အေလာင္းေတာ္မင္းသားသည္ နိမိတ္ႀကီး ၄-ပါး (သူအုိ၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း) ကိုျမင္ေတာ္မူရ်္ ေတာထြက္ရန္ အဓိဠာန္ ေတာ္မူသည္။
၄။ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခု၊ကဆုန္လျပည္႔ ဗုဒၶဟူးေန႔၊ မိုးေသာင္ယံ တြင္ အာသ၀ကဥာဏ္ကို ရေတာ္မူလ်က္ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေလသည္။
၅။ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခု၊ ၀ါဆုိလျပည့္၊စေနေန႔တြင္ အလုပ္အေကၽြး ပဥၥ၀ဂၢီ(၅-ဦးအဖြဲ႕)ငါးဦးရွိရာ မိဂဒါ၀ုန္ေတာသို႔၀င္ျပီး ဓမၼစၾကာတရားေဟာေတာ္မူသည္။
၆။ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႔၊ သက္ေတာ္ (၈၀)၊ ၀ါေတာ္ (၄၅) တြင္
အိႏၵိယနဳိင္ငံ၊ ကုသိနာ႐ုံ) အတြင္း ရဟန္းမ်ား စံုညီေစရ်္ ကစိ မ၀စနေနာက္ဆံုး စကားမိန္႔ၾကားေတာ္မူျပီး အင္ၾကင္းေတာတြင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူသည္။
၇။ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈- ခု။ ကဆုန္လဆုတ္ ၁၂-ရက္၊ ) ေသာေန႔တြင္ အေလာင္းေတာ္ ေတေဇာဓာတ္သင္႔ေတာ္မူသည္။
ဗုဒၶ (၁)
ဗုဒၶ (၂)
ဗုဒၶ (၃)
ဗုဒၶ (၄)
ဗုဒၶ (၅)
ဗုဒၶ (၆)
ဗုဒၶ (ရ)
ဗုဒၶ (၈)
ဗုဒၶ (၉)
ဗုဒၶ (၁၀)
ဗုဒၶ (၁၁)
ဗုဒၶ (၁၂)
