၀က္ၿခံအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

ဘယ္သူမွ မေပါက္ခ်င္တဲ႔ ၀က္ၿခံအေၾကာင္းကို လူတုိင္းသိသင္႔ပါတယ္။ သာမန္လူတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ သိသင္႔တဲ႔ ၀က္ၿခံနဲ႔ဆုိင္တဲ႔ အေၾကာင္းအရာမ်ား အားလံုးကို ဒီေဆာင္းပါးမွာေဖၚျပထားပါတယ္။ ကိုယ္တုိင္လည္းဖတ္တဲ႔အျပင္ အျခားသူမ်ားကိုလည္း ဖတ္ရွဴႏုိင္ရန္ ညႊန္ေပးေစလုိပါတယ္။

၀က္ၿခံ

၀က္ၿခံဆိုတာ အင္မတန္ အျဖစ္မ်ားၾကၿပီး အမ်ားအားျဖင္႔ေတာ႔ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသလို႔ရပါတယ္။ ၀က္ၿခံဖုမ်ား ကင္းစင္သြားေအာင္ ကုသရာမွာ အခ်ိန္အေတာ္ယူရလုိ႔ စိတ္ရွည္ဖုိ႔ေတာ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ ၀က္ၿခံဖုမ်ား ေပ်ာက္သြားၿပီဆိုရင္ေတာင္ ေနာက္ထပ္ ၀က္ၿခံမ်ား ထပ္မထြက္လာေအာင္ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး “ထိန္းသိမ္းကုထံုး” ကိုဆက္လုပ္ရပါမယ္။

ဘယ္သူေတြ ၀က္ၿခံေပါက္ၾကသလဲ
လူတုိင္းမွာ ၀က္ၿခံေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတာကေတာ႔ ၁၅ႏွစ္ နဲ႔ ၂၅ႏွစ္ၾကားလူငယ္ေတြပါ။ ၀က္ၿခံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မ်က္ႏွာမွ ေပါက္တာျဖစ္ေပမယ္လို႔ ေက်ာကုန္း၊ လည္ပင္း နဲ႔ ရင္ဘတ္ စတဲ႔ေနရာေတြမွာလည္း ၀က္ၿခံေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။ ၀က္ၿခံအထူအပါးကေတာ႔ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ကြဲျပားႏုိင္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ၁၀ေယာက္မွာ ၉ေယာက္ ၀က္ၿခံေပါက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲက ၃ေယာက္ေလာက္ကေတာ႔ ၀က္ၿခံမ်ားတဲ႔အတြက္ ေနာင္အခါ အမာရြတ္မ်ား မထင္က်န္ခဲ႔ရန္ ကုသျခင္းခံဖုိ႔ လုိအပ္ေနပါတယ္တဲ႔။ ၀က္ၿခံကို မကုသပဲထားမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ၄-၅ႏွစ္ေလာက္ၾကာရင္ သက္သာသြားမွာပါ။ ဒါေပမယ္႔လည္း တခ်ိဳ႕ေတြမွာေတာ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္လက္တည္ရွိသြားတတ္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင္႔၀က္ၿခံျဖစ္ရသလဲ?

အေရျပားအေၾကာင္း တေစ႔တေစာင္း

အေရျပားေအာက္မွာ အဆီအိတ္ေလးေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီအဆီအိပ္မ်ားထဲမွ အဆီမ်ားဟာ အေရျပားေပၚကို အလြန္ေသးငယ္တဲ႔ အေပါက္ကေလးမ်ားကေန စိမ္႔ထြက္ေနပါတယ္။ ဒီအဆီမ်ားဟာ အေရျပား ၾကမ္းရွ ေခ်ာက္ေသြ႕မွဳကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ အဆီစိမ္႔ထြက္ေသာ အေပါက္မ်ားမွာ ဆံပင္၊ အေမြး မ်ားလည္း ေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္သို႔ ေရာက္လာေသာအခါ အေရျပားမွ အဆီထုတ္လုပ္မွဳသည္ ကေလးအရြယ္မွာထက္ သိသိသာသာမ်ားလာသည္။ ဒါကေတာ႔ ႀကီးေကာင္၀င္ျခင္းရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ေဟာ္မုန္းဓါတ္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္စဥ္ေၾကာင္႔ ျဖစ္ရပါတယ္။ အဆီမ်ားမ်ားထြက္ေလ အေရျပားအဆီမ်ားမ်ားျပန္ေလ ၀က္ၿခံပိုဆိုးရေလျဖစ္ပါတယ္။ သတိထားၾကည္႔ရင္ တခ်ိဳ႕လူေတြကလည္း သူမ်ားထက္ကို ပိုအဆီျပန္လြယ္ပါတယ္။

၀က္ၿခံ သာမန္ မွ မနည္းမမ်ား အဆင္႔ - ၀က္ၿခံေခါင္းမည္း၊ ၀က္ၿခံေခါင္းျဖဴ၊ ဆား၀က္ၿခံ

အေရျပားေပၚသို႔ အဆီမ်ားထြက္ရာ အေပါက္၀ေလးမ်ား၏ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အေရျပားေဟာင္းမ်ား၊ ဆဲလ္အေသမ်ားေၾကာင္႔ အဆီစိမ္႔ထြက္ေသာ အေပါက္ငယ္ကေလးမ်ား ပိတ္သြားတတ္သည္။ ထုိ၀က္ၿခံဖုကေလးမ်ားကို ေသခ်ာၾကည္႔မည္ဆိုလွ်င္ ဆုိ႔ပိတ္ေနေသာ အသြင္သဏၴာန္ကို ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္းမ်ားတြင္ အမည္းေရာင္ အစက္ကေလးမ်ားကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ အဆီေပါက္ကို ပိတ္သည္႔ အမည္းေရာင္အစက္မ်ားသည္ အမ်ားထင္သလို ေခ်း (ဂ်ီး) မဟုတ္ပါ။ အေရျပား၏ အေရာင္သာျဖစ္ပါတယ္။ အေရျပားေပၚကိုထြက္လာရမယ္႔ အဆီမ်ားကေတာ႔ ထြက္ေပါက္ပိတ္ေနတဲ႔အတြက္ အျပင္ကိုမထြက္ရေတာ႔ပဲ အတြင္းမွာပဲ စုေနရေတာ႔ ၾကာလာေတာ႔ အဆီအိပ္သာ တျဖည္းျဖည္း ႀကီးလာပါေတာ႔တယ္။ သာမန္အားျဖင္႔ေတာ႔ ၀က္ၿခံေတြဟာ ဒီအဆင္႔ေလာက္ထိပဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္း၊ ၀က္ၿခံေခါင္းျဖဴ၊ ဆား၀က္ၿခံ လို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚၾကပါတယ္။

၀က္ၿခံ အျပင္းစားမ်ား -

ထြက္ေပါက္ပိတ္ေနတဲ႔ အဆီအိတ္ေတြကေတာ႔ P. acne လို႔ေခၚတဲ႔ ဘက္တီးရီးယား တစ္မ်ိဳး အလြန္ႏွစ္သက္တဲ႔ ရွင္သန္ေပါက္ပြားရာေနရာပါပဲ။ ပုံမွန္အားျဖင္႔ကေတာ႔ အဲဒီဘက္တီးရီးယားဟာ အေရျပားေပၚမွာေနပါတယ္။ အေရအတြက္လည္း နည္းပါတယ္။ အဆီအိတ္ထဲမွာ ပိတ္မိသြားရင္ေတာ႔ ခဏခ်င္းအတြင္း အဆေပါင္းမ်ားစြာပြားလာပါေတာ႔တယ္။ အနာကို ပုိး၀င္တာနဲ႔ သေဘာျခင္းတူတူပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ႔ ၀က္ၿခံဖုဟာ ႀကီးလာၿပီး နီရဲ ေယာင္ကိုင္း ျပည္တယ္ ပါေတာ႔တယ္။

ဒီလုိ ေယာင္ကုိင္းေနတဲ႔ ျပည္တယ္ေနတဲ႔ ၀က္ၿခံအဖုတုိင္း အဖုတုိင္းဟာ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ႔ တေျဖးေျဖး သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းသြားပါတယ္။ အဖုျဖစ္ခဲ႔ဘူးတဲ႔ေနရာမွာေတာ႔ အမာရြတ္ကေလးေတြ က်န္ရစ္တတ္ပါတယ္။ အသားညိဳတဲ႔သူေတြမွာ ၀က္ၿခံအမာရြတ္မ်ားကို ပိုၿပီးသိသာစြာေတြ႕ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာၾကေတာ႔ အမာရြတ္အစား အေရျပားေပၚမွာ ေက်ာက္ေပါက္မာလို အခ်ိဳင္႔ ေသးေသးေလးေတြ က်န္ခဲ႔တတ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိဳင္႔ကေလးေတြကေတာ႔ အခ်ိန္ကာလၾကာေသာ္လည္း ေပ်ာက္ခ်င္မွ ေပ်ာက္ေတာ႔မွာပါ။

မိန္းကေလး တန္မယ္႔ ေယာက္်ားေဟာ္မုန္း အထြက္မ်ားေနေသာ အေျခအေနမ်ိဳး eg Polycystic Ovary Syndrome ဆုိရင္ေတာ႔ သာမန္ထက္ ၀က္ျခံပိုမ်ားမ်ားေပါက္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေဟာ္မုန္းမ်ားေနတဲ႔ အမ်ိဳးအမီးေတြဆိုရင္ ေခါင္းကဆံပင္ပါးေသာ္လည္း ႏွဳတ္ခမ္းေမြးစစ၊ ေျခသလံုးေမြးေရးေရးနဲ႔ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ Halogenated Hydrocarbon စတဲ႔ ဓါတ္ေငြ႕ေတြနဲ႔ ထိေတြလုပ္ကုိင္ရတဲ႔ လုပ္ငန္းမ်ိဳးလုပ္တဲ႔သူေတြမွာလည္း ၀က္ၿခံပိုေပါက္ပါတယ္။

၀က္ၿခံကို ပိုဆုိးေစေသာ အခ်က္မ်ား

၁။ ပရုိဂ်က္စရိုဂ်င္တစ္မ်ိဳးထဲပါေသာ သေႏၶတားေဆးကဒ္။

၂။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ရာသီေပၚခါနီးတ၀ိုက္တြင္ ၀က္ၿခံဖုမ်ားပို “ထ” တတ္ပါတယ္။

၃။ မိတ္ကပ္ထူထူ၊ အဆီမ်ားေသာမိတ္ကပ္ မ်ား ေၾကာင္႔လည္း ၀က္ၿခံပုိဆုိးႏုိင္ပါတယ္။ မိတ္ကပ္ပါးပါးလိမ္းျခင္း၊ အဆီမပါေသာမိတ္ကပ္ကို အသံုးျပဳျခင္းတု႔ိနဲ႔ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။

၄။ ဆိတ္ဆြျခင္းေၾကာင္႔ ၀က္ၿခံဖုမ်ားကို ပိုမိုေယာင္ကုိင္းလာေစၿပီး ေနာင္အခါ အနာရြတ္မ်ားျဖစ္ေစပါတယ္။

၅။ သာမန္ထက္ပိုၿပီး ပူအုိက္စြတ္စုိမွဳေၾကာင္႔ လြန္လြန္ကဲကဲ ေခြ်းထြက္မ်ားျခင္းဟာလည္း အဆီေပါက္ကေလးေတြ ပိုပိတ္ေစပါတယ္။ ဥပမာ - တေနကုန္ မီးဖုိေခ်ာင္တြင္ ပူပူတြင္ လုပ္ကုိင္ ခ်က္ျပဳတ္ေနသူမ်ား။

၆။ အ၀တ္အစားက်ပ္က်ပ္ေၾကာင္႔ ေခြ်းထြက္မ်ားျခင္း၊ ပြန္းစားခံရျခင္းမ်ားေၾကာင္႔လည္း ၀က္ၿခံဖုမ်ားထြက္ေစပါတယ္။ ဥပမာ - နဖူးစည္းက်ပ္က်ပ္၊ ဘရာစီယာႀကိဳးက်ပ္က်ပ္၊ လည္ပင္းေကာ္လာက်ပ္က်ပ္တုိ႔ေအာက္မွာ ၀က္ၿခံဖုေတြထြက္ႏုိင္ပါတယ္။

၇။ တခိ်ဳ႕ေသာ ေဆး၀ါးမ်ားေၾကာင္႔ ၀က္ၿခံပိုထြက္ပါတယ္။ ဖီနက္တြိဳင္း ဆိုတဲ႔ ၀က္ရူးျပန္အတက္က်ေဆး၊ ၀ဲႏွင္းခုကိုလိမ္းရေသာ စတီးရြိဳက္လိမ္းေဆးမ်ား၊ ကာယဗလအတြက္ (တရားမ၀င္) အသုံးျပဳေသာ စတီးရြိဳက္ေဆးမ်ား ပဲျဖစ္ပါတယ္။

၀က္ၿခံႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ အယူအဆ အလြဲမ်ား ကိုေျဖရွင္းျခင္း။

၁။ ၀က္ၿခံဟာ ညစ္ပတ္လို႔ျဖစ္ရတာမဟုတ္ပါဘူး။ ခဏခဏ မ်က္ႏွာသစ္ျခင္းေၾကာင္႔ ပိုေတာင္ဆုိးႏုိင္ပါတယ္။

၂။ အစားအေသာက္နဲ႔ ၀က္ၿခံေပါက္ရတာ ဆက္ႏြယ္မွဳမရွိပါ။ ေခ်ာကလက္၊ အခ်ိဳ၊ အဆီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ားႏွင္႔ ၀က္ၿခံ ဆက္စပ္မွဳမရွိပါ။

၃။ စိတ္ဖိစီးမွဳႏွင္႔ ၀က္ၿခံ ဆက္စပ္မွဳမရွိပါ။

၄။ ၀က္ၿခံဟာ တစ္ေယာက္မ ွတစ္ေယာက္ကို မကူးစက္ႏုိင္ပါ။

၅။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျခင္းျဖင္႔ ၀က္ၿခံေပ်ာက္ေအာင္လုပ္မရပါ။

၆။ ၀က္ၿခံကို ေဆး၀ါးမ်ားျဖင္႔ကုလို႔ မေပ်ာက္ဘူးဆိုတာ မဟုတ္ပါ။ ေသေသခ်ာခ်ာကုရင္ ေပ်ာက္ကိုေပ်ာက္ပါတယ္။

၀က္ၿခံရွိသူမ်ားအတြက္ အေရျပားထိန္းသိမ္းနည္း

၁။ မ်က္ႏွာကို ပံုမွန္ထက္ အႀကိမ္ပိုမ်ားမ်ား သစ္စရာမလုိပါ။ တစ္ေန႔ ၂ ႀကိမ္ဆိုေတာ္ပါၿပီ။ ေပ်ာ႔ေသာဆပ္ျပာႏွင္႔ မပူမေအးေသာေရျဖင္႔ သစ္ရမယ္။ (ပူေသာေရ၊ ေအးေသာေရ မ်ားဟာလည္း ၀က္ၿခံကိုပိုဆိုးေစပါတယ္။) ၀က္ၿခံေပါက္ေနေသာေနရာကို ၾကမ္းတမ္းစြာပြတ္တုိက္ျခင္းကိုလည္း ေရွာင္ပါ။ သဲဆပ္ျပာ၊ ေလာင္စားေစေသာဆပ္ျပာ၊ အေရခြံကြာထြက္ေစေသာဆပ္ျပာ မ်ား လံုး၀ မသံုးရပါ။ ၾကမ္းတမ္းစြာပြတ္တုိက္ သန္႔စင္ေစျခင္းေၾကာင္႔ ၀က္ၿခံဖုမ်ား ပိုမိုေယာင္ကုိင္းလာႏုိင္ပါတယ္။

၂။ ပိုးသတ္ေဆးပါ၀င္ေသာ ေဆးဆပ္ျပာမ်ားလည္း သိသိသာသာ ထိေရာက္မွဳမရွိပါဘူး။

၃။ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္းမွ အမည္းစက္မ်ားကို ဘယ္လိုမွေပ်ာက္ေအာင္လုပ္လို႔ မရပါဘူး။ တကယ္ေတာ႔ အဲဒီအမည္းစက္ကေလးေတြဟာ (မွဲ႔ လိုမ်ိဳး) အေရျပားရဲ႕ အေရာင္ပါပဲ။

၄။ ေအာက္တြင္ေဖၚျပမည္႔ ၀က္ၿခံေပ်ာက္လိမ္းေဆး တခ်ိဳ႕ဟာ အေရျပားကို ေျခာက္ေသြ႔ေစပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အနံ႔မပါေသာ ေရဓါတ္ အစိုထိန္းလိမ္းေဆး (fragrance free water based moisturiser cream) မ်ားကို သာသံုးပါ။ အဆီပါေသာ အရာမ်ားကုိမလိမ္းပါနဲ႔။

၀က္ၿခံကို ကုသျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္

၀က္ၿခံကုိ ကုေနၾကရတဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကေတာ႔ ၀က္ၿခံဖုမ်ား တတ္ႏုိင္သေရြ႕နည္းပါးသြားေစေရးနဲ႔ အမာရြတ္မ်ား မထင္က်န္ခဲ႔ေရးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၀က္ၿခံအထူအပါးေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ကုထံုးေတြကြဲပါတယ္။ လိမ္းေဆး သုိ႔မဟုတ္ လိမ္းေဆး နဲ႔ ေသာက္ေဆးတဲြ သို႔မဟုတ္ ေသာက္ေဆး စသည္ျဖင္႔ ကြာျခားပါတယ္။

ေယဘူယ်အားျဖင္႔ဆိုရင္ေတာ႔ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျဖစ္ေနၾကတဲ႔ ၀က္ၿခံအေပ်ာ႔စား (၀က္ၿခံေခါင္းမည္း၊ ဆား၀က္ၿခံ) စတာေတြကို ကုစရာမလုိပါဘူး။ အခ်ိန္တန္ရင္ သူ႔ဖာသာသူေပ်ာက္သြားမွာပါ။ အမာရြတ္လည္း က်န္ေလ႔မရွိပါဘူး။ ကုဖို႔လုိတဲ႔ ၀က္ၿခံေတြကေတ႔ ေယာင္ကုိင္း၊ နီရဲ၊ ျပည္တည္၊ ၀က္ၿခံဖုႀကီးေတြပါပဲ။ ဒါေတြကေတာ႔ ျမန္ျမန္ကုႏုိင္မွသာ အမာရြတ္ႀကီးႀကီးက်န္ခဲ႔ျခင္းက ကာကြယ္ႏုိင္မွာပါ။ ဘယ္ေဆးကမွေတာ႔ အေရျပားကုိ “ျပစ္မ်ိဳးမွဲ႔မထင္” ျပန္ၿပီးမေကာင္းသြားေစႏုိင္ပါဘူး။

၀က္ၿခံေပ်ာက္လိမ္းေဆးမ်ား

၀က္ၿခံေပ်ာက္လိမ္းေဆးေတြ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ရွိပါတယ္။ ဂ်ယ္လီ၊ ေဆးရည္၊ ကရင္မ္ စတာေတြပါ။ မတူတဲ႔ေဆးေတြဟာ တခုနဲ႔တခု ထိေရာက္ပံုျခင္းလည္း မတူၾကပါဘူး။ ဘယ္ေဆးကို လိမ္းလိမ္း အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ႔ ေဆးမလိမ္းမွီ အညႊန္းစာရြက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ဖုိ႔ပါပဲ။ ဘယ္လိုလိမ္းရမလဲ၊ ဘယ္ႏွႀကိမ္လဲ၊ ဘာေတြေရွာင္ရမလဲ စတာေတြပါ။ ေနာက္အေရးႀကီးတာတခုကေတာ႔ ၀က္ၿခံေပ်ာက္ေဆးလိမ္းရင္ ေဆးကုိ ၀က္ၿခံဖုတစ္ခုျခင္းစီ လိမ္းရတာမဟုတ္ပါဘူး။ ၀က္ၿခံေပါက္ေနတဲ႔ အေရျပားတ၀ိုက္လံုးကို လိမ္းေပးရပါမယ္။

ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆိုက္ (Benzyl peroxide)

ဒီေဆးကေတာ္ေတာ္ အသံုးမ်ားၾကပါတယ္။ သူက သံုးမ်ိဳးလုပ္ေပးပါတယ္။ ၀က္ၿခံျဖစ္ေစတဲ႔ ဘက္တီးရီးယားပိုးကုိ သတ္ေပးတယ္၊ ေယာင္ျခင္းကို က်ေစတယ္၊ အ၀ပိတ္ေနတဲ႔ အဆီအိတ္ေတြကို ပြင္႔ေစတယ္။ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္း/ျဖဴ ေတြကိုလည္း ေပ်ာက္ေစတယ္။ အင္မတန္ေကာင္းတဲ႔ေဆးေပပဲ။ ျပင္းအားအေနနဲ႔ ၂.၅%၊ ၄%၊ ၅%၊ ၁၀% စသည္ျဖင္႔ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ၀ယ္လို႔ရပါတယ္။ Oxy 5, Oxy 10 စသည္ျဖင္႔လာပါတယ္။ Oxy ေနာက္က 5, 10 ဆိုတာ ျပင္းအားကို ညြန္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကေဆးဆုိင္ေတြမွာလည္း ဆရာ၀န္လက္မွတ္မပါပဲ ၀ယ္လို႔ရပါတယ္။

- ေဆးမလိမ္းခင္ မိနစ္ ၂၀ - ၃၀ ႀကိဳၿပီး မ်က္ႏွာသစ္ထားပါ။
- ေဆးနဲ႔ထိမိရင္ ဆံပင္တို႔၊ အ၀တ္အစားတို႔ ေဆးေရာင္ကြ်တ္တတ္ပါတယ္။ သတိထားပါ။
- တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေဆးလိမ္းလိုက္ရင္ အေရျပား စပ္ဖ်င္းဖ်င္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလုိျဖစ္ရင္ေတာ႔ ေဆးလိမ္းတာကို ရပ္ထားလိုက္ပါ။ ေနာင္က်မွ ေဆးျပင္းအား အေပ်ာ႔ျဖင္႔ ျပန္စမ္းၾကည္႔ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ေဆးလိမ္းထားခ်ိန္ကို ေလ်ာ႔လုိက္ပါ။
- အေကာင္းဆံုးကေတာ႔ အေပ်ာ႔ဆံုး ၂.၅% ႏွင္႔စပါ။ ေနာက္ပိုင္း ကုိယ္ခံႏုိင္ရည္အေပၚမူတည္ၿပီး ေဆးျပင္းအားကို တုိးတုိးသြားပါ။
- Water based preparation ေရဓါတ္အေျခခံကို သံုးပါ။ (အရက္ပ်ံ အေျခခံ ထက္ပိုေကာင္းပါတယ္)
- စလိမ္းကာစမွာေတာ႔ တရက္ကို တႀကိမ္ပဲလိမ္းပါ။ ေဆးလိမ္းထားၿပီး နာရီေတာ္ေတာ္ၾကာရင္ မ်က္ႏွာသစ္ျပစ္လုိက္ပါ။
- ေနာက္ပုိင္းဆိုရင္ေတာ႔ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ေဆးလိမ္းထားတဲ႔ အခ်ိန္ကို တိုးတိုးသြားပါ။
- တျဖည္းျဖည္း က်င္႔ရင္းနဲ႔ ေနာက္ဆံုး တရက္ကို ႏွစ္ႀကိမ္လိမ္းႏုိင္သြားရင္ေတာ႔ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။

ရက္တီးႏြိဳက္ (Retinoids - adapalene, tretinoin, and isotretinoin)

ေနာက္ပုိင္းမွ ေခတ္စားလာေပမယ္႔ ေတာ္ေတာ္စြမ္းတဲ႔ေဆးပါပဲ။ သူက်ေတာ႔ ႏုိင္ငံျခားမွာဆိုရင္ ဆရာ၀န္လက္မွတ္နဲ႔မွ ၀ယ္လုိ႔ရပါတယ္။

- လိမ္းခါစ အခန္႔မသင္႔ရင္ မ်က္ႏွာႀကီး နီရဲေယာင္ကုိင္းၿပီး အေရျပားေတြ အလႊားလုိက္ကြာထြက္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ႔ အသားက်သြားမွာပါ။
- တခ်ိဳ႕က်ေတာ႔ လိမ္းခါစမွာ ၀က္ၿခံဖုေတြပိုေယာင္လာတယ္၊ ပိုဆိုးလာတတ္ပါတယ္။ ဒါလည္းေနာက္ပိုင္း သက္သာသြားမွာပါ။
- ေဆးလိမ္းထားၿပီးေနေရာင္ထဲသြားရင္ ပုိၿပီေနေလာင္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ညဖက္မွာပဲလိမ္းသင္႔ပါတယ္။
- ေဆးလိမ္းသူမ်ား အျဖစ္မ်ားတဲ႔ အခ်က္ေတြကေတာ႔ အေရျပား ပူျခင္း၊ ယားျခင္း၊ ေျခာက္ေသြ႕ျခင္းတုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔မို႔ အစပုိင္းေတာ႔ ထံုးစံအတုိင္း ေဆးျပင္းအား အေပ်ာ႔စားနဲ႔စသင္႔ပါတယ္။
- ကိုယ္၀န္ရွိေသာသူမ်ား၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္လတၱံ႕ေသာသူမ်ား မသံုးသင္႔ပါဘူး။ သေႏၶသား ကုိယ္လက္အဂၤါခ်ိဳ႕ယြင္းႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေဆးသံုးေနစဥ္ သေႏၶတားျခင္းျပဳလုပ္သင္႔ပါတယ္။

ပိုးသတ္ေဆးလိမ္းေဆးမ်ား

၀က္ၿခံေပ်ာက္ေဆးထဲမွာ ပိုးသတ္ေဆးလိမ္းေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳး ေစ်းကြက္ထဲမွာရွိပါတယ္။ ပုိးသတ္ေဆးဆိုတဲ႔အတုိင္း အဆီအိတ္ထဲ ပိတ္မိေနတဲ႔ ပိုးကိုသတ္ေပးတယ္၊ ေယာင္တာကို က်ေစတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ပိတ္ေနတဲ႔ဟာေတြေတာ႔ ပြင္႔ေအာင္မလုပ္ေပးပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင္႔ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္း နဲ႔ ဆား၀က္ၿခံေတြမွာ အသံုးမ၀င္ပါဘူး။ ဒီေဆးေတြလည္း လိမ္းကာစမွာ တခ်ိဳ႕လူေတြ မ်က္ႏွာ စပ္ဖ်င္းဖ်င္းျဖစ္ေစပါတယ္။ သူတုိ႔လည္း ေဆးလက္မွတ္ပါမွ ၀ယ္လုိ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ ပုိးသတ္ေဆး Clindamycin ပါတဲ႔ Dalacin-T ဆိုတာ နာမည္ႀကီးပါတယ္။


အဇီးလရစ္အက္ဆစ္ (Azelaic Acid)

သူလည္း အထက္ကေျပာခဲ႔တဲ႔ ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆုိက္တို႔ ရက္တီးႏြိဳက္တုိ႔ လိုပါပဲ။ ဒါေပမယ္႔နည္းနည္းေပ်ာ႔ပါတယ္။ ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆုိက္တို႔ ရက္တီးႏြိဳက္တို႔ နဲ႔ မတဲ႔သူမ်ားမွာသံုးပါတယ္။

ေဆးေပါင္းမ်ား

အေပၚမွာေျပာခဲ႔တဲ႔ေဆးေတြကို ေရာစပ္လိုက္တာပါ။ ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆုိက္ နဲ႔ ပိုးသတ္ေဆး ေရာ၊ ရက္တီးႏြိဳက္ နဲ႔ ပိုးသတ္ေဆး အေရာ၊ စသည္ျဖင္႔ပါ။ ႏွစ္မ်ိဳးေပါင္းလုိက္ေတာ႔ တစ္မ်ိဳးျခင္းစီထက္ ပုိစြမ္းသြားတာေပါ႔။

ေသာက္ေဆးမ်ား

၀က္ၿခံအတြက္ ပုိးသတ္ေဆးမ်ားကို ေသာက္လို႔လည္း ရပါတယ္။ ပုိးသတ္ေဆးျဖစ္တဲ႔အတြက္ ပိုးမ်ားကိုသတ္ေပးပါတယ္၊ ၀က္ၿခံဖုေယာင္ရမ္းျခင္းကို လည္း က်ေစပါတယ္။ အဆီအိတ္ အေပါက္ပိတ္ျခင္းကိုေတာ႔ မထူးျခားေစပါဘူး။ အသံုးမ်ားတဲ႔ ပုိးသတ္ေဆးေတြကေတာ႔ တက္ထရာဆုိင္ကလင္း အုပ္စုပဲျဖစ္ပါတယ္။ oxytetracycline, tetracycline, doxycycline, lymecycline and minocycline စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ တက္ထရာဆုိင္ကလင္းအုပ္စုေဆးေတြကို
- ၁၂ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးသူငယ္မ်ား မေသာက္သင္႔ပါဘူး။
- ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ား၊ ႏုိ႔တိုက္မိခင္မ်ား၊ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ရန္အစီအစဥ္ရွိသူမ်ား မေသာက္သင္႔ပါ။
- အစာနဲ႔ ေ၀းေ၀း အခ်ိန္မွာ ေရနဲ႔ ေသာက္ရပါမယ္။ ႏြားႏုိ႔၊ အစာ စတာေတြနဲ႔ တဲြမေသာက္ရပါ။ အာနိသင္က်ပါတယ္။
- သေႏၶတားေဆးကဒ္၏ အာနိသင္ကုိ က်ေစပါတယ္။ တားေဆးကဒ္ စားေနေသာ အမိ်ဳးသမီးမ်ားအေနနဲ႔ ေဆးစေသာက္ေသာ ပထမသံုးပါတ္အတြင္း ကြန္ဒံုးသံုးျခင္းျဖင္႔ အပိုကာဘာယူထားသင္႔ပါတယ္။

တစ္ျခားေသာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား Erythromycin, Trimethoprim စတဲ႔ေဆးေတြကိုလည္း ၀က္ၿခံအတြက္သံုးၾကပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ရလဒ္ျခင္း မတူၾကပါဘူး။

ေဟာ္မုန္းကုထံုးမ်ား

အီစရိုဂ်င္ပါတဲ႔ တားေဆးေတြကေတာ႔ ေဟာ္မုန္းမညီညြတ္မွဳေၾကာင္႔ျဖစ္တဲ႔ ၀က္ၿခံမ်ားကို သက္သာေစပါတယ္။ အီစရုိဂ်င္န႔ဲ အင္တီ-အင္ဒရိုဂ်င္ပါတဲ႔ ေဆးေတြကို္လည္း သံုးၾကပါတယ္။

အုိင္ဆုိ ထရီတီႏုိအင္ (Isotretinoin)

အုိင္ဆုိ ထရီတီႏုိအင္ ဆိုတာ ရက္တီးႏြိဳက္ နဲ႔ အုပ္စုတူပါတယ္။ ဒီေဆးကိုေသာက္ရင္ အဆီျပန္တာ ေတာ္ေတာ ္သိသိသာသာ ေလ်ာ႔သြားပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားလုိ႔ ကြ်မ္းက်င္သူ ဆရာ၀န္မ်ား ညႊန္ၾကားမွသာ ေသာက္သင္႔ပါတယ္။

ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာကုရမွာလည္း

ေဆးကို လိမ္းလိမ္း ေသာက္ေသာက္ ပံုမွန္အားျဖင္႔ေတာ႔ ၄ ပါတ္ ကေန ၆ ပါတ္ ၾကာမွ ေဆးရဲ႕ ထူးျခားမွဳဟာ စသိသာလာမွာပါ။ တခ်ိဳ႕ေတြဆိုရင္ ၄လ ေလာက္ၾကာမွ စတင္ သိသာလာပါတယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က တပါတ္ ႏွစ္ပါတ္ စမ္းၾကည္႔ရံုနဲ႔ မသိသာဘူး၊ မသက္သာဘူးဆိုၿပီး လက္ေလ်ာ႔လုိက္ၾကတာမ်ားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ပဲ ၀က္ၿခံဟာ ေပ်ာက္ေအာင္ကုလုိ႔မရဘူး လို႔ထင္ေနၾကတာပါ။ ဒီေတာ႔ ေဆးနည္းတစ္ခုကို စသံုးမယ္ဆိုရင္ အနည္းဆုံး ၆ ပါတ္ေလာက္ သံုးၾကည္႔ၿပီးမွ သက္သာ မသာ အကဲျဖတ္ပါ။ မသက္သာဘူးဆိုရင္ စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔။ တၿခားတနည္းကို ေပါင္းထည္႔ျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ပိုစြမ္းတဲ႔ နည္းကို အသံုးျပဳျခင္းတု႔ိျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။

စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ ကုရင္းနဲ႔ ၀က္ၿခံဟာ တျဖည္းျဖည္းပါးလာၿပီး ေနာက္ဆံုးေပ်ာက္သြားမွာပါ။ ၀က္ၿခံဖုမ်ားလံုး၀ေပ်ာက္ကင္းသြားရင္ေတာင္မွ အရင္က ျဖစ္ခဲ႔တဲ႔ အမာရြတ္မ်ား က်န္ေနႏုိင္ပါတယ္။ ကုထံုးရပ္လိုက္ရင္ ၀က္ၿခံေတြ စုၿပံဳထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ေနာက္ထပ္ ၀က္ၿခံထပ္မထြက္ေတာ႔ေအာင္ေတာ႔ ထိန္းထားရပါလိမ္႔မယ္။ အသံုးအမ်ားဆံုးကေတာ႔ ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆုိက္ အေပ်ာ႔စား ကို ေန႔စဥ္လိမ္းေပးျခင္းပါပဲ။ ၄ - ၅ - ၆ ႏွစ္ေလာက္ေတာ႔ ဆက္သြားရပါမယ္။ သဘာ၀အရ ၀က္ၿခံမ်ား ၿငိမ္သြားတဲ႔ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ေက်ာ္အထိ ထိန္းေနရမွာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္အထိ ၀က္ၿခံမ်ား ထြက္တဲ႔သူေတြကေတာ႔ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ၾကာတဲ႔အထိ စြဲသံုးရပါလိမ္႔မယ္။



ၤForward ေမလ္းမွရသည္။